Dat zei demissionair minister Ernst Kuipers van Volksgezondheid, Welzijn en Sport in de uitzending van Buitenhof op 1 oktober. De komende jaren zullen de zorgkosten flink stijgen, onder andere door vergrijzing, en dreigt de zorg onbetaalbaar te worden. En dus moeten er keuzes worden gemaakt.

Over de hele breedte van de zorg wordt geprobeerd om kosten te besparen, waarbij vaak als eerste gekort wordt op facilitaire kosten, zoals eten en drinken. Met een versobering van de zorg tot gevolg. Effectief voor de korte termijn? Misschien. Maar op de lange termijn de verkeerde richting. Om de zorg betaalbaar te houden, moeten we er anders naar kijken. Bijvoorbeeld door te voorkomen dat zorg überhaupt nodig is, door mensen gezond en vitaal te houden. Preventie dus. Er zijn tal van bewezen ingrepen die de kans op ziekte verkleinen. En, die de mens zelf kan toepassen.

Volgens Ester Bertholet, ouderengeneeskundige en schrijver van het boek ‘Vitaal ouder worden is zo gek nog niet’, is het vooral belangrijk om zelf de regie over je gezondheid te houden en onafhankelijk te blijven. Dat kan door een gezonde levensstijl toe te passen. Diverse onderzoeken wijzen een drietal pijlers aan die daaraan bijdragen: voldoende beweging, gezonde voeding en zingeving. De eerste pijler gaat over beweging tijdens dagelijkse handelingen. Bijvoorbeeld met huishoudelijke taken, boodschappen doen of de trap nemen.

Als tweede is het eten van vers en onbewerkt voedsel van groot belang om gezond te blijven. Een grotendeels plantaardig dieet, met af en toe vlees en vis en veel noten en peulvruchten, zou daarvan de basis moeten zijn. Over de rol van gezonde voeding ter preventie, kan foodserviceorganisatie Albron meespreken. Dagelijks zijn zij bezig met goede voeding in de zorg. Niet alleen voor patiënten, als herstel bij ziekte, maar ook ter preventie, voor bezoekers, medewerkers en cliënten. Met het concept Smaakchef verzorgt Albron vers bereide maaltijden voor bewoners van kleinschalige woongroepen, in de ouderenzorg, gehandicaptenzorg en in GGZ-instellingen. De smaakchef op de groep kookt gevarieerd en gezond, maar vooral lekker. Susan Weijman, Manager Zorg bij Careyn, heeft nu anderhalf jaar Smaakchef op haar locatie in Utrecht. “Voorheen kwamen er veel klachten over het eten. Het was te ver doorgekookt of juist nog rauw. Nu staan er getrainde professionals, waardoor we zeker weten dat de maaltijden de juiste consistentie en voedingswaarden bevatten.” Voor ouderen is het vanzelfsprekend belangrijk om vers en gevarieerd te blijven eten, maar wordt het welzijn vooral ook verhoogd door persoonlijke aandacht en gezelligheid in de ruimte.

Daarom is het belangrijk ook de derde pijler, zingeving, een grote rol te geven als het gaat om preventie van ziekte. Een doel hebben, een sociaal netwerk, vrijwilligerswerk doen – allemaal elementen die het leven zin geven. Vanuit die gedachte wil Albron dat Smaakchef méér is dan iemand die een lekkere en gezonde maaltijd bereidt. Voor bewoners van zorginstellingen geven de eetmomenten hun dag structuur en ritme. En er wordt gekookt in de huiskamer, waar geuren de ruimte vullen en bewoners meehelpen bij het koken. “De bewoners mogen zelfs gerechten aanvragen zoals ze die vroeger zelf maakten. Dat verbindt.”, aldus Susan.

En die stijgende zorgkosten dan? Johan Melein, Commercieel directeur zorg bij Albron: “Omdat de budgetten in de zorg onder druk staan, staat ook het voedingsbudget onder druk. Hierop bezuinigen is echter penny wise pound foolish. Vers en gezond eten leidt immers tot beter welzijn en vitaliteit en daarmee uiteindelijk tot lagere zorgkosten. Ook voor de zorgorganisatie hoeft het uitbesteden op korte termijn niet duurder te zijn. Bijvoorbeeld omdat je een professional in huis haalt, die naast verstand van lekkere en gezonde voeding, ook gewend is om binnen de budgetten te blijven. En het scheelt je administratieve lasten en kosten.” Susan vult aan: “Bovendien hoeven mijn zorgcollega’s nu niet zelf te koken, waardoor zij ontzorgd worden en meer tijd hebben voor hun echte zorgtaken.” Kortom, een win-winsituatie.

Meer weten over Smaakchef? Kijk hier.